BLOK 1 - natuurkwaliteit en -omvang

Huidige natuurkwaliteit

Waarom deze stap?

HUIDIGE NATUURKWALITEIT

De eerste stap is altijd het vaststellen van de natuurkwaliteit en dan vooral wat zijn daarin de trends? Vragen daarbij kunnen onder andere zijn:

Zien we trends en patronen in de ontwikkeling van de natuurkwaliteit? Is er ruimtelijke variatie, en/of variatie in de tijd?
Reageren alle delen van het gebied hetzelfde?
Is de trend in het onderzoeksgebied hetzelfde als in andere Natura 2000-gebieden?
Hoe ver zijn we af van de lokale gunstige staat van instandhouding?

Alleen op basis van deze informatie is het mogelijk om te achterhalen of, en zo ja - welke problemen er in een gebied spelen. Daarna is het belangrijk te achterhalen welke rol drukfactoren hebben bij de waargenomen ontwikkelingen.

WAT MOET JE DOEN?

bepalen natuurkwaliteit

LIGGING EN OMVANG

De ligging en omvang van de habitattypen kan worden vastgesteld aan de hand van de habitattypenkaart die van elk Habitatrichtlijngebied gemaakt moet worden. (Voor het maken van habitattypenkaarten is een apart Methodiekdocument beschikbaar via BIJ12.)
De ligging en omvang van leefgebieden van Habitatrichtlijnsoorten, hun populatie-omvang en trends.
De ligging en omvang van leefgebieden van Vogelrichtlijnsoorten, hun populatie-omvang en trends.

HABITATTYPENKWALITEIT

Volg de methode van WEnR van John Jansen en Rienk Jan Bijlsma om een eerste indruk te krijgen van de habitattypenkwaliteit.
Momenteel zijn de criteria voor de samenstelling en kwaliteit van de habitattypen vastgelegd in de Profielendocumenten, en dat zijn:
1. Deelnemende vegetaties.
2. Standplaatsfactoren.
3. Typische soorten
4. Overige kenmerken van goede structuur en functie.
Er wordt momenteel gewerkt aan het operationaliseren van deze vier kenmerken in een systeem om de habitattypenkwaliteit mee te kunnen bepalen. Voor meer informatie over de profielendocumenten: kijk op de website van Natura 2000. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de monitoring van habitattypen in de Werkwijze Monitoring Beoordeling Natuurnetwerk – Natura 2000 op de website van BIJ12. Dit hangt ook nog af van der discussies rondom de Actualisatie Doelensystematiek Natura 2000.

DOELBEREIK

Vergelijk de hierboven opgehaalde huidige aanwezige oppervlakken en de habitattypenkwaliteit met de vereisten uit het Aanwijzingsbesluit voor het gebied.

Beoordeling en Hoe verder

DUIDING

Welke verschillen zie je, zowel qua ligging als qua omvang van habitattypen of leefgebieden?
Wat zijn voor soorten de verschillen in populatie-omvang en welke trends zijn daarin zichtbaar?
Welke verschillen zie je per habitattype - maar ook over verschillende "ecogroepen" - dus op een wat hoger abstractieniveau? Met andere woorden zijn er verklarende factoren voor de veranderingen op systeemniveau?
Wat zijn de vereisten voor het gebied en hoe ver zit je daar vanaf?
Zijn er patronen zichtbaar in de verschillen? Kun je die kernachtig omschrijven en duiden?
Wat zijn de sturende factoren achter de trends die zijn waargenomen? Kun je een verklaring formuleren voor de verschillen?

CONCLUSIES

Kun je prioriteitenlijsten maken met behulp van verschillende invalshoeken:
- voor welke knelpunten is onmiddellijke actie noodzakelijk ivm. behoudsstatus?
- welke knelpunten kunnen sowieso profiteren van no-regret maatregelen?
- welke knelpunten zijn wel en welke niet oplosbaar?
- wat zijn de problemen voor het oplossen van knelpunten? Is dat ecologisch? Financieel? Tijd? Mensen en Middelen?

Hulpmiddelen en Ter INspiratie

De Provincies hebben in 2020 en 2021 in het project Lokaal Doelbereik een dergelijke analyse uitgevoerd. In de download de parameters die toen zijn gebruikt.