BLOK 1 - Natuurdoelanalyse
ALGEMEEN
DEFINITIE NATUURDOELANALYSE
AFBAKENING EERSTE CYCLUS NATUURDOELANALYSES
De natuurdoelanalyses (verder: NDA's) zijn een ecologische beredeneerde aanscherping van de PAS-gebiedsanalysen.
Doel is om voorafgaand aan de vaststelling van het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering (PSN) (ex ante) te beoordelen of de uitgevoerde en geplande maatregelen leiden tot het realiseren van de condities voor instandhoudingsdoelen voor stikstofgevoelige habitattypen en soorten.
De NDA’s resulteren in de eerste cyclus in een overzicht van resterende drukfactoren op het Natura 2000-gebied en richtingen van te nemen aanvullende (natuurherstel)maatregelen.
Doelstelling natuurdoelanalyse
In de eerste fase van de NDA wordt een analyse opgesteld die per gebied inzichtelijk maakt of de geplande en in uitvoering zijnde maatregelen volstaan om verslechtering tegen te gaan en het realiseren van instandhoudingsdoelstellingen mogelijk te maken voor zover dit afhankelijk is van de drukfactor stukstof.
De vragen die in de NDA beantwoorden moeten worden zijn daarom:
- Gaan we de condities ten behoeve van de realisering van de doelen halen met de uitgevoerde en voorgenomen herstelmaatregelen? Zo niet:
- Welke aanvullende maatregelen zijn nodig?
Om dit te beantwoorden moet inzichtelijk gemaakt worden wat het verschil is tussen de condities die je verwacht te gaan halen en de gewenste toestand.
Als er een verschil zit tussen de condities die je verwacht te gaan halen en de gewenste toestand dan moet dat verschil worden opgelost, een conditie die je met maatregelen wilt verbeteren.
De NDA moet inzicht geven in welke extra natuur-herstelmaatregelen er nodig zijn en indien stikstof een drukfactor is dat er bron-maatregelen nodig zijn.
Waartoe een NDA
Zodra een natuurdoelanalyse gereed is, zijn de uitkomsten daarvan input voor de uitwerking van de tweede fase van het Uitvoeringsprogramma Natuur en de gebiedsplannen.
Dit kan ook leiden tot een actualisatie van het programma, het (tussentijds) opnemen van deze natuurherstelmaatregelen in beheerplannen en aanvullende bronmaatregelen en vervolgens weer een bijstelling van natuurdoelanalyses.
De NDA is een inhoudelijke ecologische analyse en rapportage, geen beleidsstuk. Pas wanneer maatregelen opgenomen worden in een Natura 2000-beheerplan of gebiedsplan hebben zij een beleidsstatus.
Inhoud Natuurdoelanalyse eerste cyclus
De basis van de eerste cyclus NDA’s zijn de PAS-gebiedsanalyses. De in het PAS gebruikte beoordeling van de beschikbare depositieruimte voor economische ontwikkeling zal uit de PAS-gebiedsanalyses gehaald worden. In plaats daarvan zal een ex ante beoordeling van het effect van de uitgevoerde en geplande natuur-herstelmaatregelen plaats vinden.
De PAS-gebiedsanalyses worden gecontroleerd en aangescherpt op basis van bestaande analyses en informatie (zoals habitattypenkaarten of eerder uitgevoerde knelpuntenanalyse) en eventueel beschikbare data. Daarnaast worden de nieuwste wetenschappelijk inzichten verwerkt.
Aangezien niet alle data beschikbaar is voor een kwantitatief onderbouwd (her)oordeel (zie knelpunten) wordt de aanscherping van de conclusies van de PAS-gebiedsanalyses gedaan op basis van een ecologische beredenering. Deze ecologische beredenering wordt door de voortouwnemer met een expert oordeel gecheckt op waarschijnlijkheid, logica en navolgbaarheid.
Als uit het expert oordeel signalen naar boven komen dat de ecologische beredenering waarschijnlijk geen stand houdt kan het nodig zijn dat een verdiepend onderzoek ingesteld wordt. De uitkomsten uit dit onderzoek kunnen meegenomen worden in de volgende cyclus NDA.
Er bestaat ook de mogelijkheid om een verdiepende analyse uit te voeren d.m.v. een LESA op een specifiek vraagstuk, maar dit is gezien de tijd voor de meeste NDA’s in deze eerste cyclus niet haalbaar of noodzakelijk.
Handreiking Natuurdoelanalyse
Waarom deze stappen?
HANDREIKING EN WEBSITE
Op deze pagina is de Handreiking Natuurdoelanalyse te downloaden. Die geeft nauwkeurig aan wat de stappen zijn van een NDA en welke informatie nodig is.
Deze website helpt daarbij in de vorm van vragen, om de Natuurdoelanalyse te vullen en om vast te stellen welke herstelmaatregelen (extra) nodig zijn, om de gestelde doelen qua ligging, omvang en kwaliteit van de habitattypen te kunnen halen.
Het geheel is te beschouwen als een soort "intake proces" met verschillende stappen. Elke stap bestaat uit 4 componenten:
- Waarom deze stap? (Wat is de rol van deze stap in het intakeproces?).
- Wat moet je doen? (Het beantwoorden van de vraag in deze intakestap).
- Beoordeling en hoe verder? (Hoe de resultaten te beoordelen - hoe naar volgende stappen).
- Hulpmiddelen en ter inspiratie. (Dit zijn downloads en suggesties voor verbreding en/of verdieping).
NATUURDOELANALYSE
De Natuurdoelanalyse als intake
Voordat we een Plan van Aanpak kunnen maken, moeten we eerst weten wat de huidige stand van zaken is in een gebied. Dit is het onderwerp van de Natuurdoelanalyse. Haal dus de gegevens op uit de diverse bronnen - voor het desbetreffende gebied zoals aangegeven in de Handreiking.
- Zicht op de doelen voor het gebied. Maak eerst een overzicht over de instandhoudingsdoelen en kernopgaven van een gebied.
- Eerst moet er zicht zijn op de trends van de natuurkwaliteit. Dat is niet alleen de omvang van het huidige oppervlak van een doeltype, maar ook de kwaliteit ervan. Tevens de vraag in hoeverre we afzitten van de doelvereisten.
- Welke omgevingscondities zijn sturend? Wat is de huidige stand van zaken ervan? Vervolgens de belangrijkste problemen en drukfactoren (VER-thema's)? Daar hoort ook de historie van de stikstofoverlast bij.
- Is er aanleiding om opnieuw te kijken naar de sturende factoren in het gebied, d.m.v. een LESA als gebiedsdiagnose op maat?
- Zijn er ook herstelmaatregelen uitgevoerd en wat was hun resultaat? Waren ze effectief en zijn ze duurzaam? Zijn er nu nog problemen over in het gebied? Is er nog een mogelijkheid en tijd om daar wat aan te kunnen doen?
Op deze vragen moet de intake een antwoord geven. Daarna is het mogelijk om een Plan van Aanpak te maken in het volgende BLOK 2: Herstelmaatregelen.
